Rozwój DG

Rozwijanie pozarolniczej działalności gospodarczej (rozwój DG)

Założenia w LSR dotyczące ROZWÓJ DG
W ramach realizacji LSR na lata 2023-2027 planuje się pomoc finansową na rozwijanie pozarolniczej działalności gospodarczej.

Nabór wniosków na rozwój DG realizowany będzie w ramach przedsięwzięcia nr 1.3 Zwiększenie oferty spędzenia czasu wolnego, integracji i rozwoju dla lokalnej społeczności i turystów.
Całkowity budżet w ramach tego przedsięwzięcia to 200 tyś. euro.

Wskaźniki do realizacji:
-wskaźnik produktu: Liczba nowych ofert zagospodarowania czasu wolnego w ramach rozwijania działalności – 2 sztuki.
-wskaźnik rezultatu: liczba przedsiębiorstw rolnych w tym przedsiębiorstw zajmujących się biogospodarką, rozwiniętych dzięki wsparciu w ramach WPR – 2 sztuki.
-wskaźnik rezultatu: Nowe miejsca pracy objęte wsparciem w ramach projektów WPR- 2 miejsca pracy.

Kto może ubiegać się o pomoc?
Pomoc przyznaje się, jeżeli:
1) jeżeli Wnioskodawca co najmniej od roku poprzedzającego dzień złożenia WOPP, posiada na obszarze wiejskim objętym LSR miejsce wykonywania działalności gospodarczej oznaczone adresem wpisanym do CEIDG – w przypadku osoby fizycznej wykonującej działalność gospodarczą, do której stosuje się przepisy ustawy Prawo przedsiębiorców, a w przypadku braku takiego wpisu, jeżeli miejsce zameldowania takiej osoby znajduje się na obszarze wiejskim objętym LSR

2) jeżeli co najmniej od roku poprzedzającego dzień złożenia WoPP ma na obszarze wiejskim objętym LSR siedzibę lub oddział – w przypadku wnioskodawcy będącego osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną;

3) W przypadku gdy wnioskodawca wykonuje działalność gospodarczą, pomoc przyznaje się:
-zgodnie z art. 19a albo art. 19b rozporządzenia GBER;
-jeżeli podmiot ten prowadzi mikroprzedsiębiorstwo albo małe przedsiębiorstwo;
-jeżeli warunki przyznania pomocy są spełnione przez wszystkich wspólników spółki, w przypadku gdy operacja będzie realizowana w ramach wykonywania działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej.

4) W okresie 3 lat poprzedzających dzień złożenia WOPP wnioskodawca wykonywał łącznie co najmniej przez 365 dni działalność gospodarczą, do której stosuje się Prawo przedsiębiorców, oraz nadal wykonuje tę działalność.

5) Wnioskodawcy nie została dotychczas przyznana pomoc na operację w tym zakresie w ramach PS WPR.

6) Upłynęły co najmniej 2 lata od dnia wypłaty pomocy wnioskodawcy na operację w zakresie start DG w ramach PS WPR.

7) Upłynęły co najmniej 2 lata od dnia wypłaty wnioskodawcy płatności ostatecznej na podejmowanie lub prowadzenie lub rozwijanie działalności gospodarczej w ramach poddziałań 4.2, 6.2, 6.4 lub 19.2 objętych PROW 2014-2020.

Forma, wysokość oraz limity pomocy
1) Forma pomocy – zwrot części kosztów kwalifikowalnych.
2) Pomoc na operację przyznaje się w wysokości nie wyższej niż kwota maksymalna określona przez LGD w regulaminie naboru, przy czym nie wyższej niż 500 tys. zł.
3) Pomoc na operację przyznaje się w wysokości nie niższej niż kwota minimalna określona przez LGD w regulaminie naboru, przy czym nie niższej niż 50 tys. zł.
4) Poziom dofinansowania do 65% kosztów kwalifikowanych.

Warunki przedmiotowe
1)  Operacja została wybrana do finansowania ze środków danej LSR, a tym samym uzyskała pozytywny wynik wyboru operacji,

2) Pomoc przyznaje się na operację, która zakłada miejsce świadczenia usług lub realizację inwestycji na obszarze wiejskim objetym LSR,

3) Realizacja nastąpi w maksymalnie dwóch etapach w terminie do 2 lat od dnia zawarcia umowy o przyznaniu pom nocy, lecz nie  później niż do dnia 30 czerwca 2029 roku;

4) O pomoc może ubiegać się wyłącznie podmiot posiadający numer identyfikacyjny nadany w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie pomocy.

5) W przypadku operacji inwestycyjnej trwale związanej z nieruchomością, pomoc przyznaje się, jeżeli jest realizowana na obszarze objętym LSR i jednocześnie na nieruchomości będącej własnością wnioskodawcy lub do której wnioskodawca posiada tytuł prawny do dysponowania na cele określone w WoPP przez okres ubiegania się o przyznanie pomocy na operację, okres realizacji operacji oraz okres związania celem.

6) W przypadku operacji, która obejmuje koszty zakupu i instalacji odnawialnych źródeł energii, pomoc przyznaje się, jeżeli suma planowanych do poniesienia kosztów dotyczących odnawialnych źródeł energii nie przekracza połowy wszystkich kosztów kwalifikowalnych;

7) Pomocy nie przyznaje się na operację obejmujące budowę lub modernizację dróg w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, targowisk, sieci wodno-kanalizacyjnych, przydomowych oczyszczalni ścieków oraz operacje dotyczące świadczenia usług rolniczych;

8) W przypadku wnioskodawców innych niż osoby fizyczne niewykonujące działalności gospodarczej, pomoc przyznaje się na operacje zgodne z przedmiotem działalności wnioskodawcy.

9) Pomoc przyznaje się jeżeli operacja:
-dotyczy działalności zgodnej z celami LSR,
-jest uzasadniona ekonomicznie, co potwierdza przedłożony biznesplan, który jest racjonalny i uzasadniony zakresem operacji, oraz zawiera co najmniej:
a) wskazanie celu, w tym zakładanego ilościowego lub wartościowego poziomu sprzedaży produktów lub usług,
b) planowany zakres działań niezbędnych do osiągnięcia celu, w tym wskazanie zakresu rzeczowego i nakładów finansowych,
c) informacje dotyczące zasobów posiadanych przez wnioskodawcę niezbędnych ze względu na przedmiot operacji, którą zamierza realizować, w tym opis wyjściowej sytuacji ekonomicznej wnioskodawcy oraz kwalifikacji lub doświadczenia,

10) Operacja zakłada osiągnięcie co najmniej 30% docelowego zakładanego w biznesplanie ilościowego lub wartościowego poziomu sprzedaży produktów lub usług do dnia, w którym upłynie pełny rok obrachunkowy od dnia wypłaty pomocy.

Warunki wypłaty pomocy
1) Środki finansowe z tytułu pomocy są wypłacane, jeżeli beneficjent spełnił warunki wypłaty określone w umowie o przyznaniu pomocy, w szczególności:
a) zrealizował operację/etap operacji zgodnie z przepisami prawa powszechnie obowiązującego, regulaminem naboru wniosków i umową o przyznaniu pomocy;
b) złożył wniosek o płatność wraz z dokumentami potwierdzającymi realizację etapu lub operacji w terminie wynikającym z umowy o przyznaniu pomocy;
c) udokumentował zrealizowanie operacji lub etapu operacji, w tym poniósł koszty kwalifikowalne i je opłacił zgodnie z umową o przyznaniu pomocy i przepisami prawa powszechnie obowiązującymi, w formie rozliczenia bezgotówkowego;
d) realizuje inwestycję lub operację zgodnie z kryteriami, za które zostały przyznane punkty, albo spełnił warunki lub zrealizował działania, z tytułu których przyznano punkty;
e) nie finansował realizowanych inwestycji, operacji lub kosztów kwalifikowalnych operacji z udziałem innych środków publicznych;
f) prowadził oddzielny system rachunkowości lub korzystał z odpowiedniego kodu rachunkowego dla wszystkich transakcji związanych z realizacja operacji w ramach prowadzonych ksiąg rachunkowych, a gdy nie był zobowiązanych do prowadzenia ksiąg rachunkowych – prowadził zestawienie faktur lub równoważnych dokumentów księgowych;
g) zrealizował lub realizuje zobowiązania określone w umowie o przyznaniu pomocy.

2) Dodatkowo pomoc w zakresie rozwijania pozarolniczej działalności gospodarczej wypłaca się, jeżeli beneficjent:
a) realizuje uproszony biznesplan;
b) promuje świadczone przez siebie usługi/produkty oraz publikacje/aktualizuje ich zakres i asortyment.

Zobowiązania w okresie związania z celem
1. W okresie związania z celem beneficjent zobowiązuje się w szczególności do:
a) utrzymania zrealizowanej inwestycji co najmniej w okresie 3 lat od dnia wypłaty pomocy,
b) prowadzenia działalności, na którą została przyznana pomoc w okresie 3 lat od dnia wypłaty pomocy.

2. Do okresu prowadzenia działalności, na którą została przyznana pomoc, nie wlicza się okresów jej zawieszenia. O zwieszeniu prowadzonej działalności beneficjent informuje SW. SW uzgadnia zmiany w taki sposób, by realizacja zobowiązania w zakresie prowadzenia działalności, na którą została przyznana pomoc, nastąpiła nie później niż do dnia upływu 5 lat od dnia wypłaty pomocy.

3. Beneficjent zobowiązuje się do osiągnięcia co najmniej 30% docelowego zakładanego w biznesplanie ilościowego lub wartościowego poziomu sprzedaży produktów lub usług do dnia, w którym upłynie pełny rok obrachunkowy od dnia wypłaty pomocy. Do terminu w zakresie docelowego zakładanego w biznesplanie ilościowego lub wartościowego poziomu sprzedaży produktów lub usług, nie wlicza się okresów zawieszenia prowadzonej działalności.

4. Beneficjent w okresie związania z celem zobowiązuje się do:
– prowadzenia ewidencji świadczonych usług;
– bieżącego informowania o świadczonych usługach i ich zakresie lub asortymencie poprzez ogólnodostępne środki przekazu;
– informowania SW o realizacji biznesplanu, w ramach operacji, na którą została udzielona pomoc na 3 miesiące przed upływem ostatniego roku okresu związania z celem.

Ogólne zasady kwalifikowalności kosztów
Do kosztów ogólnych zalicza się w szczególności koszty:
1) przygotowania dokumentacji technicznej operacji, w tym kosztorysów inwestorskich, projektów budowlanych, wypisów i wyrysów z ewidencji gruntów i budynków, projektu OZE (odnawialne źródła energii) i termomodernizacji oraz audytu energetycznego;
2) sprawowania nadzoru inwestorskiego lub autorskiego;
3) związane z kierowaniem robotami budowlanymi.

-W przypadku gdy pomoc dotyczy zakupu nowych pojazdów, nowym pojazdem, zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym, jest to pojazd fabrycznie nowy, który nie był zarejestrowany.

-Nie są wspierane operacje/inwestycje, które zostały fizycznie ukończone lub w pełni zrealizowane przed złożeniem wniosku o przyznanie pomocy, o ile wytyczne szczegółowe nie stanowią inaczej.

-Nie są wspierane operacje/inwestycje, które mają charakter odtworzeniowy. Inwestycje odtworzeniowa polega na zastąpieniu istniejącego budynku lub rzeczy ruchomej lub ich części nowym odtworzonym budynkiem lub rzeczą ruchomą, bez zwiększenia zdolności produkcyjnych o co najmniej 25% lub bez gruntowej zmiany charakteru produkcji czy zastosowanej technologii.

Koszty niekwalifikowalne
Za inwestycje niekwalifikujące się do przyznania pomocy uznaje się w szczególności:
1) koszty poniesione przed dniem, w którym został złożony wniosek o przyznanie pomocy, a w przypadku kosztów ogólnych – przed dnia 1 stycznia 2023 r.;
2) koszty ogólne związane z operacją w części przekraczającej 10% pozostałych kosztów kwalifikowalnych;
3) koszty remontu budynków lub budowli, jeśli nie jest on połączony z ich modernizacją;
4) koszty zakupu nieruchomości;
5) koszty zakładania sadów i plantacji wieloletnich oraz wymiany w nich nasadzeń;
6) koszty leasingu zwrotnego oraz dodatkowe koszty związane z umową leasingu, takie jak marża finansującego i ubezpieczenie;
7) podatek od wartości dodanej (VAT):
a) w przypadku wnioskodawcy będącego rolnikiem w rozumieniu art. 3 pkt 1 rozporządzenia 2021/2115 uznaje się, że VAT jest kosztem niekwalifikowalnym,
b) w przypadku wnioskodawcy będącego osobą fizyczną, osobą prawną (w tym również jednostką sektora finansów publicznych) lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej niebędącego rolnikiem – VAT jest kosztem niekwalifikowalnym,
8) koszt zakupu używanych maszyn, urządzeń, wyposażenia, w tym również ich instalacji, z wyłączeniem eksponatów w ramach operacji dotyczących dziedzictwa kulturowego;
9) koszt zakupu zwierząt, nasion i ich siewu oraz roślin jednorocznych i ich sadzenia;
10) koszty zakupu samochodów osobowych;
11) koszty rozbudowy infrastruktury 5G i sieci światłowodowej;
12) koszty inwestycji w nawodnienia w gospodarstwie rolnym oraz związane z tym koszty budowy ujęć wody;
13) koszty zakupu kotłów do spalania słomy;
14) koszty inwestycji mających na celu dostosowanie do norm lub wymogów unijnych, z wyjątkiem inwestycji wspieranych na zasadach określonych w art. 73 ust. 5 rozporządzenia 2021/2115;
15) koszty sporządzania wniosku o przyznanie pomocy oraz wniosku o płatność.
16) koszty wynagrodzeń pracowników zatrudnionych na umowę o pracę na czas określony lub nieokreślony, umowę zlecenie lub umowę o dzieło, podróży służbowych pracowników,
17) koszty prowadzenia bieżącej działalności gospodarczej lub statutowej, w szczególności zakupu mediów, najmu powierzchni, zakupu materiałów biurowych, obsługi finansowo-księgowej, doradztwa prawnego, opłat notarialnych, skarbowych i sądowych, wywozu odpadów.

Podatek VAT może być kwalifikowalny, gdy brak jest prawnej możliwości odzyskania podatku VAT zgodnie z przepisami prawa krajowego. Oznacza to, że zapłacony podatek VAT może być uznany za koszt kwalifikowalny wyłącznie wówczas, gdy beneficjentowi zgodnie z obowiązującym prawodawstwem krajowym nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub do ubiegania się o zwrot podatku VAT. Posiadanie wyżej wymienionego prawa (potencjalnej prawnej możliwości) wyklucza uznanie wydatku za kwalifikowalny, nawet jeśli faktycznie zwrot nie nastąpił, np. ze względu na niepodjęcie przez podmiot czynności zamierzających do realizacji tego prawa.

Sprawdzenie statusu podatnika VAT powinno być przeprowadzone podczas weryfikacji wniosku o płatność w oparciu o udostępnioną przez Ministerstwo Finansów bazę podatników VAT. Obowiązek dostarczenia interpretacji indywidualnej dotyczy tylko podmiotów, które będą występować w ww. bazie, a do kosztów kwalifikowalnych operacji włączyły podatek VAT. Ww. interpretacja wiąże się z uzyskaniem informacji, czy podmiot ma możliwość odliczenia podatku VAT w związku z działalnością, na którą otrzyma wsparcie.

Racjonalność
1. Pomoc przyznaje się na operację uzasadnioną pod względem racjonalności jej kosztów kwalifikowalnych/inwestycji zaplanowanych do zrealizowania. Operacja musi być możliwa do wykonania, uzasadniona oraz dostosowana z punktu widzenia celu, zakresu i zakładanych jej rezultatów. Ocenę racjonalności należy przeprowadzać adekwatnie do rodzaju/specyfiki interwencji, a jej zakres powinien spełniać wszystkie bądź wybrane z poniższych aspektów:
1) uzasadnienie ekonomiczne kosztów/inwestycji, czyli ocenę, w jaki sposób zakres rzeczowy wskazany we wniosku o przyznanie pomocy lub wniosku o płatność przyczyni się do osiągnięcia celu operacji lub wzrostu efektywności ekonomicznej przedsiębiorstwa (wzrost przychodów, usprawnienie procesów produkcji, ograniczenie kosztów);
2) racjonalność technologiczną – sprawdzanie, czy wspierane inwestycje w szczegółowości:
– nie mają charakteru inwestycji odtworzeniowej,
– są uzasadnione ze względu na komplementarność technologiczną,
– są uzasadnione ze względu na profil produkcji,
– są uzasadnione ze względu na skale produkcji, wykazują możliwość zbytu produkcji w przypadku wzrostu mocy produkcyjnych,
3) racjonalność kosztową – sprawdzenie czy planowane koszty/szacunkowe koszty planowanych inwestycji objęte zakresem rzeczowym operacji są rynkowe lub czy zostały oszacowane na podstawie cen rynkowych.

2. Ocena racjonalności przeprowadzania jest na etapie oceny merytorycznej wniosku o przyznanie pomocy, a także każdorazowo w przypadku zmian mających wpływ na zakres rzeczowo-finansowych operacji.

3. Weryfikacja racjonalności kosztów/inwestycji jest dokonywana poprzez porównanie cen zawartych we wniosku o przyznanie pomocy lub wniosku o płatność z cenami określonymi m.in.:
1) w stosowanych powszechnie aktualnych publikacjach w przedmiotowym zakresie;
2) w aktualnych cennikach branżowych, katalogach;
3) w cennikach, ofertach zamieszczonych na stronie internetowej potencjalnego wykonawcy;
4) w drodze telefonicznego rozpoznania ceny kosztu zadania u producentów urządzeń/wykonawców danego typu zadań;
5) w innych wnioskach o przyznanie pomocy lub wnioskach o płatność złożonych w podobnym czasie i o porównywalnym zakresie rzeczowym.

4. W przypadku, gdy inwestycja jest unikatowa lub skomplikowania czy też jej ocena jest utrudniana ze względu na wysokie zaawansowanie technologiczne przedmiotu operacji lub specyfikę operacji, dokonuje się oceny w ramach eksperckiej oceny racjonalności kosztów, tj. grupy ekspertów z różnych branż (np. budowlanej, dotyczącej zakupu wyposażenia, sprzętu rolniczego), w składzie umożliwiającym ocenę wniosków o przyznanie pomocy lub wniosków o płatność.

Zwrot wypłaconej pomocy

1. Jeżeli beneficjent nie prowadził ewidencji odpowiednio świadczonych usług lub sprzedaży produktów rolnych – zwrotowi podlega 5% wypłaconej kwoty pomocy za każdy rok, w którym nie prowadzono tej ewidencji.
2. Jeżeli beneficjent na bieżąco nie informował o świadczonych usługach i ich zakresie lub asortymencie poprzez ogólnodostępne środki przekazu – zwrotowi podlega 3% wypłaconej kwoty pomocy za każdy rok, w którym nie prowadził akcji informacyjnej w tym zakresie.
3. Jeżeli beneficjent nie poinformował SW o realizacji biznesplanu, w ramach operacji, na którą została udzielona pomoc, na 3 miesiące przed upływem ostatniego roku okresu związania celem – zwrotowi podlega 0,5% wypłaconej pomocy.
4. Jeżeli beneficjent nie osiągnie co najmniej 30% docelowego zakładanego w uproszczonym biznesplanie ilościowego lub wartościowego poziomu sprzedaży produktów lub usług do dnia, w którym upłynie pełny rok obrachunkowy od dnia wypłaty pomocy – zwrotowi podlega 100% wypłaconej pomocy.

Termin oceny wniosku o przyznanie pomocy
1. LGD ocenia wniosek o przyznanie pomocy w terminie 60dni od zakończenia naboru.
2. SW rozpatruje wniosek o przyznanie pomocy w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od udostępnienia przez LGD dokumentów potwierdzających dokonanie wyboru operacji.

Operacje realizowane w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 muszą spełniać warunki przyznania i wypłaty pomocy, o których mowa w wytycznych podstawowych Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakresie pomocy finansowej w ramach PS WPR na lata 2023-2027 oraz wytycznych szczegółowych w zakresie przyznawania i wypłaty pomocy finansowej w ramach PS WPR dla interwencji I.13.1 LEADER/Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność (RLKS) – komponent Wdrażanie LSR.

Zaktualizowano: 23.10.2025 r.